در دنیای صنعتی امروز، سیستم های حمل ونقل مواد از اهمیت ویژه ای برخوردارند و نوار نقاله ها به عنوان یکی از اصلی ترین ابزارها در این حوزه، نقشی کلیدی در بهبود فرآیندهای تولید و فرآوری مواد ایفا می کنند. از آنجایی که بیشتر فرآیندهای تولید در صنایع مختلف از جمله خودروسازی، معدن، بسته بندی، مواد غذایی، داروسازی و ... به سرعت و دقت در حمل مواد وابسته است، نوار نقاله صنعتی به عنوان دستگاهی ضروری و کارآمد، به صورت گسترده ای در تمامی این صنایع مورداستفاه قرار گرفته و به کمک اجزای مختلف، فرآیند جابه جایی مواد را به صورت پیوسته، سریع و مطمئن انجام می دهد.
نوار نقاله ها، به دلیل طراحی ساده و در عین حال کارآمد خود، توانسته اند در بسیاری از صنایع، جایگزین روش های سنتی حمل ونقل شوند که زمان بر و پرهزینه بودند. این دستگاه ها، به صورت پیوسته عمل کرده و می توانند بدون نیاز به نیروی انسانی یا تجهیزات سنگین، اقلام موردنظر را از یک ایستگاه به ایستگاه دیگر منتقل کنند؛ اما برای این که این سیستم ها به صورت صحیح و بهینه عمل کنند، نیاز به درک دقیق اجزای تشکیل دهنده و نحوه عملکرد آن ها داریم. در این مقاله، به بررسی اجزای مختلف نوار نقاله سفارشی ، انواع و نحوه عملکرد این سیستم ها خواهیم پرداخت.
نوارنقاله بارگیری. این دستگاه که به نام کانوایر نیز شناخته می شود، نقشی حیاتی در بهینه سازی فرایندهای حمل ونقل، در طیف وسیعی از صنایع ایفا کرده هدف اصلی از بکارگیری نوار نقاله بارگیری، تسریع جابه جایی کالاها، کاهش نیاز به نیروی انسانی و افزایش بهره وری است. این محصولات، به دلیل توانایی بالای خود در انتقال مواد با امنیت بالا، جایگزینی ایده آل برای لیفتراک ها و دیگر وسایل حمل ونقل سنتی محسوب شده صرفه جویی هنگفتی در هزینه ها رقم می زنند. در این مقاله، تمامی مزایا و ویژگی های این محصول کاربردی را موردبررسی قرارخواهیم داد.
نحوه عملکرد نوار نقاله
عملکرد نوار نقاله ها، به صورت ساده و مبتنی بر حرکت یک تسمه بر روی غلطک های مختلف است؛ که می تواند مواد مختلفی را از یک نقطه به نقطه دیگر منتقل کند. نوار نقاله ها، معمولاً از یک سیستم متحرک تشکیل شده اند که شامل غلطک های محرک و متحرک بوده و عملکرد آن، به صورت عمده وابسته به انتقال انرژی از طریق موتور به غلطک ها و سپس حرکت تسمه است. در یک نوار نقاله، غلطک محرک به موتور متصل است و نیروی لازم را برای حرکت تسمه تأمین می کند. هنگامی که موتور شروع به کار می کند، غلطک محرک به حرکت درآمده و تسمه را به دنبال خود می برد. در سمت مقابل نیز، غلطک متحرک قرار دارد که تسمه را در مسیر بازگشت هدایت می کند. این سیستم، به صورت مداوم و بدون وقفه حرکت کرده و باعث می شود که مواد یا محصولات، از یک بخش به بخش دیگر منتقل شوند.
اجزای اصلی نوار نقاله
نوار نقاله ها، از اجزای مختلفی تشکیل شده و هر کدام مختص انجام یک وظیفه خاص طراحی شده اند. این اجزا، به صورت هماهنگ با یکدیگر عمل می کنند تا فرآیند انتقال مواد به صورت یکنواخت و موثر صورت گیرد. در ادامه، به بررسی اجزای اصلی نوار نقاله و ویژگی های هر یک خواهیم پرداخت:
1.تسمه نوار نقاله
تسمه، یکی از اجزای اصلی و ضروری در نوار نقاله است که به عنوان بستر انتقال مواد عمل نموه و در دو جهت حرکت می کند؛ یکی برای حمل بار و دیگری برای برگشتن به نقطه شروع. این اجزا، معمولاً از مواد مختلفی ساخته شده و بر اساس نوع کاربرد و شرایط محیطی انتخاب می شوند. انواع مختلف تسمه ها عبارتند از:
·تسمه لاستیکی
این نوع تسمه ها، برای حمل مواد سنگین و مقاوم در برابر فشار طراحی شده اند و معمولاً در محیط های صنعتی و سنگین مورداستفاده قرار می گیرند.
·تسمه PVC
تسمه های PVC، برای حمل مواد سبک تر و برای استفاده در صنایع غذایی و دارویی مناسب هستند.
·تسمه فلزی
این نوع تسمه ها، برای حمل مواد بسیار سنگین و یا استفاده در شرایط خاص مانند دماهای بالا مناسب هستند.
·تسمه نمدی یا پارچه ای
تسمه نمدی یا پارچه ای، در صنایع سبک تر، مانند بسته بندی یا حمل مواد نرم کاربرد دارد.
2.غلطک ها
غلطک ها، بخش بسیار مهمی از ساختار نوار نقاله ها هستند که به هدایت تسمه کمک نموده و انواع مختلفی دارند:
·غلطک محرک
اولین مدل، غلطک محرک است؛ که به موتور متصل بوده و نیروی لازم برای حرکت تسمه را تأمین می کند.
·غلطک هرزگرد مسیر برگشت
این غلطک، به عنوان تکیه گاه تسمه عمل کرده و به تسمه اجازه می دهد تا در مسیر برگشت حرکت کند.
·غلطک تنظیم کشش
این غلطک، وظیفه تنظیم کشش تسمه را بر عهده دارد و از ایجاد فرسایش و آسیب به تسمه جلوگیری می کند.
·غلطک های جهت دار
غلطک های جهت دار نیز، در قسمت های مختلف سیستم نوار نقاله به‌کار می روند تا جهت حرکت تسمه را تغییر داده و آن را در مسیر مناسب هدایت کنند.
3.سیستم های باردهی
سیستم های باردهی، معمولاً در ابتدای نوار نقاله نصب می شوند و وظیفه انتقال مواد به روی تسمه را بر عهده دارند. این سیستم ها، ممکن است به صورت دستی یا خودکار عمل نموه و معمولاً شامل قیف ها، هل دهنده ها، باردهنده های اتوماتیک و ناودان ها هستند.
4.سیستم های تخلیه
سیستم های تخلیه که معمولاً در انتهای نوار نقاله قرار دارند، مواد را از روی تسمه جدا کرده و آن ها را به مقصد نهایی منتقل می کنند. این سیستم ها نیز، شامل ناودان ها، اسلایدها و سیستم های تخلیه خودکار هستند.
5.سیستم پاک سازی تسمه و غلطک (اسکراپرها)
یکی از مشکلات رایجی که ممکن است برای نوار نقاله ها پیش بیاید، انباشته شدن مواد بر روی تسمه یا غلطک ها است؛ که می توانند باعث آسیب به تسمه یا کاهش کارایی سیستم شوند. برای جلوگیری از این مشکل، از سیستم های پاک سازی استفاده می شود؛ که معمولاً شامل لیسه ها، برس ها و اسکراپرها هستند. این سیستم ها، مواد اضافی را از روی تسمه و غلطک ها حذف نموده و عملکرد نوار نقاله را بهبود می بخشند.
6.مناطق انحنا و تغییر جهت تسمه
در بخش هایی از نوار نقاله که نیاز به تغییر جهت یا انحنا وجود دارد، از طراحی های خاصی استفاده می شود تا تسمه بتواند به صورت صحیح و اصولی حرکت کند. این بخش ها، شامل مناطق انحنا هستند که در آن ها تسمه تحت فشار قرار گرفته و به شکل منحنی در می آید. همچنین، در بخش هایی که نیاز به تغییر جهت تسمه است، از غلطک ها مخصوصی استفاده می شود تا تسمه از حالت مسطح به حالت مقعر یا برعکس تغییر جهت دهد.
کلام آخر
نوار نقاله ها، یکی از مهم ترین ابزارهای حمل ونقل در صنایع مختلف هستند که از اجزای متعددی تشکیل شده اند. هر یک از این اجزا از جمله تسمه ها، غلطک ها، سیستم های باردهی ، تخلیه و سیستم های پاک سازی، نقش مهمی در عملکرد و کارایی کلی این سیستم ایفا نموده و طراحی صحیح و انتخاب مناسب آن ها، باعث افزایش بهره وری، کاهش هزینه ها و بهبود عملکرد نوار نقاله ها می شوند. به همین دلیل، با توجه به اهمیت این دستگاه در فرآیندهای صنعتی، آشنایی با نحوه عملکرد و ویژگی های اجزای آن، امری ضروری و حائزاهمیت برای کاربران مختلف در صنایع گوناگون خواهدبود.