چند سفارش تغذیه ای برای کاهش لطمه های ناشی از آلودگی هوا
عطر و تن: عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی مصرف برخی مواد غذایی را موجب تقویت سیستم ایمنی، تنفسی، گوارشی و قلبی و کاهش لطمه های ناشی از آلاینده ها در بدن عنوان نمود.
به گزارش عطر و تن به نقل از ایسنا، دکتر منصور رضایی - عضو هیئت علمی دانشگاه و دکترای تخصصی علوم تغذیه و رژیم درمانی بیمارستان دکتر مسیح دانشوری اظهار داشت: کودکان، سالمندان، مادران حامله و شیرده و بیماران قلبی ریوی از گروههای در معرض خطر در آلودگی هوا هستند که بیش از سایر افراد لطمه می بینند و با بهره گیری از تدابیر تغذیه ای می توان اثرات مضر آلودگی هوا را در آنها تا حدی کم کرد.
وی با اشاره به عوارض نامطلوب آلاینده های موجود در هوا بر سلول های بدن اظهار داشت: در حالت عادی سیستم دفاعی بدن توسط اندام های دفعی نظیر کلیه، روده، ریه و پوست با کمک برخی مواد مغذی سلول ها را از لطمه های بیرونی محافظت می کند.
بگفته دکتر رضایی، با افزایش میزان آلاینده ها، بدن نمی تواند با این اثرات مبارزه کند و ساختمان و عملکرد سلول های بدن توسط رادیکال های آزاد تخریب می شود.
رضائی مصرف بیشتر آنتی اکسیدان ها را موجب جلوگیری از لطمه رادیکال های آزاد و تخریب سلول های حیاتی بدن برشمرد و از منابع غذایی آنتی اکسیدانی به ویتامین های C، E، کاروتنوئیدها، سلنیوم و پلی فنول ها اشاره نمود و عملکرد هر یک از آنها را تشریح نمود.
این عضو هیئت علمی دانشگاه با اشاره به نقش مهم آنتی اکسیدانی ویتامین E ؛ روغن ها را غنی ترین منبع این ویتامین برشمرد که با حرارت ملایم پختن از بین نمی رود اما سرخ کردن موجب تخریب آن می شود.
وی با اشاره به روغن های گیاهی نظیر کلزا، سویا، آفتابگردان و جوانه گندم به عنوان منبع غنی این ویتامین سفارش کرد: در طبخ و فرآوری غذاها حتما از انواع روغن های خوراکی گیاهی استفاده گردد. گرچه روغن ماهی، روغن زیتون و انواع مغزها به عنوان منابع خوب این ویتامین به شمار می آیند اما نباید بیش از نیاز مصرف شوند برای اینکه منجر به اضافه وزن یا چاقی می شوند.
رضائی، سبزی ها و میوه های تازه را منبع غنی غذایی ویتامین C برشمرد و اضافه کرد: این ویتامین به علت وجود آنتی اکسیدان موجب افزایش مقاومت بدن نسبت به عفونت ها و افزایش جذب آهن و اسید فولیک در بدن می شود و نسبت به حرارت، نور و محیط قلیایی بسیار حساس است.
به گفته ی ایشان، با اهمیت ترین منابع ویتامین C شامل مرکبات، فلفل سبز، کلم بروکلی، گل کلم، کلم برگ، گوجه فرنگی، سبزیجات برگی شکل سبز (سبزی خوردن)، اسفناج، کیوی، کدو حلوایی و سیب زمینی است و برای حفظ ویتامین های موجود باید میوه ها و سبزیها تا حد امکان بصورت خام و تازه مصرف شوند.
این دکترای تخصصی علوم تغذیه و رژیم درمانی بیمارستان دکتر مسیح دانشوری اشاره کرد: افراد در برنامه غذایی روزانه خود خصوصاً در وضعیت آلودگی هوا حتما از سبزی ها و میوه های فصل بهره برده و روزانه سه تا پنج واحد از گروه سبزی ها و دو تا چهار واحد از گروه میوه ها را در برنامه غذایی خود قرار دهند.
بگفته رضائی، هر واحد میوه معادل یک عدد میوه متوسط یا نصف لیوان آب میوه تازه یا یک چهارم میوه خشک است. همین طور هر واحد سبزی معادل یک لیوان سبزی خام برگی (سبزی خوردن یا کاهو) یا نصف لیوان سبزی پخته یا خردشده، یا یک عدد گوجه فرنگی یا پیاز متوسط است.
وی، بتاکاروتن را یکی از کاروتنوئیدهای مهم و پیش ساز ویتامین A برشمرد و سبزی ها و میوه های رنگی سبز، زرد و نارنجی مانند هویج، کدو حلوایی، کلم بروکلی، اسفناج، گوجه فرنگی، انواع کلم، هلو و زردآلو و موز را از منابع خوب بتاکاروتن ذکر کرد.
این عضو هیئت علمی دانشگاه با اشاره به نقش مهم ویتامین A بر سلامت بینایی و پوست اشاره کرد: باتوجه به نقش مهم ویتامین A در تقویت سیستم ایمنی در وضعیت آلودگی هوا باید در برنامه غذایی خانواده ها انواع سبزی و میوه های رنگی گنجانده شود.
رضائی سیب درختی را منبع غنی پکتین عنوان نمود که از دسته فیبرهای محلول در آب و موجب تسهیل دفع سرب از بدن است. از سایر منابع پکتین نیز می توان به مرکبات مثل پرتقال، نارنگی، لیمو و گریپ فروت، توت فرنگی، هویج و غلات سبوس دار اشاره نمود که مصرف روزانه میوه های حاوی پکتین برای کاهش خطرات آلودگی هوا بسیار اهمیت دارد و سفارش می شود حداقل یک سیب در طول روز مصرف شود.
این دکترای تخصصی علوم تغذیه دریافت سلنیوم را برای بهبود عملکرد آنزیم هایی که بتواند با شرایط بد محیطی و لطمه رسان به سلول های بدن روبرو شود، ضروری دانست و ماهی، گوشت قرمز کم چرب، غلات کامل، حبوبات، تخم مرغ، مرغ، سیر، زردچوبه و قارچ را حاوی این ماده ذکر کرد.
رئیس اداره تغذیه بیمارستان دکتر مسیح دانشوری، ریزمغذی روی را از مواد موثر در تقویت سیستم ایمنی بدن برشمرد و اظهار داشت: انواع گوشت، غلات و حبوبات خیسانده شده و ترجیحا جوانه زده به ویژه غلات سبوس دار از منابع سرشار از روی هستند.
وی مصرف انواع فراورده های دریایی، نخود سبز، عدس و جوانه گندم را سفارش کرد که از منابع خوب ریزمغذی روی هستند.
رضائی با بیان این مطلب که منیزیم در هوای آلوده سبب کاهش جذب فلزات سنگین مانند کادمیوم و افزایش دفع سرب می شود، اظهار داشت: انواع سبزی های با رنگ سبز تیره (کلروفیل دار) غنی از این ماده مغذی هستند.
این متخصص تغذیه از دیگر منابع غذایی منیزیم به لبنیات کم چرب، انجیر، لیمو، گریپ فروت، ذرت زرد، بادام، گردو، پسته، مغزها، آجیل، سبزیجات برگی شکل مثل کلم، اسفناج، جعفری، کاهو، برگ چغندر، غلات سبوس دار و حبوبات مثل لوبیا و سویا اشاره نمود.
رضائی مصرف ماهی های چرب سرشار از اسیدهای چرب امگا۳ و پروتئین، روی، منیزیم، سلنیوم، آهن و ید را در کاهش تنگی نفس و اثرات زیانبار ترکیبات التهاب آور مفید دانست.
این متخصص تغذیه و رژیم درمانی اشاره کرد: سرخ کردن ماهی با شعله ملایم باشد و ترجیحا ماهی بصورت بخارپز، آب پز و یا تنوری طبخ شود. افزودن انواع چاشنی ها (آب لیمو و آب نارنج) به ماهی بخارپز، تنوری و یا آب پز سبب بهبود طعم و مزه آن می شود.
به گفته ی ایشان، چای سبز با داشتن مقدار قابل توجه آنتی اکسیدان تاثیر زیادی بر سیستم ایمنی دارد و موجب تقویت سیستم ایمنی بدن در مقابل بیماریهای مختلف خصوصاً بیماریهای فصلی مانند سرماخوردگی و آنفلوآنزا در زمستان، اسهال و استفراغ در فصل تابستان و حساسیت های فصل پاییز و آلودگی ها می شود. نوشیدن چای سبز موجب آرامش و رفع التهاب و حساسیت دستگاه تنفس می شود ولی باید توجه داشت که مصرف بیش از اندازه آن می تواند مضر باشد.
این دکترای تخصصی علوم تغذیه و رژیم درمانی برای داشتن برنامه غذایی مناسب که زیان های آلودگی هوا را به حداقل برساند موارد زیر را به افراد سفارش کرد:
- حداقل ۴۰۰ گرم سبزی و میوه تازه موجود در فصل سرما در ضمن روز باید مصرف شود.
- سبزی ها را بیشتر بصورت تازه و خام مصرف کنید چون ویتامین های آن به ویژه ویتامین C بیشتر حفظ می شود.
- روزانه از شیر و مواد لبنی کم چرب مثل ماست و پنیر کم چرب به مقدارکافی مصرف کنید.
- حداقل ۳-۲ وعده در هفته ماهی مصرف کنید.
- پرهیز از مصرف تنقلات کم ارزش مثل چیپس و پفک و نوشابه های گازدار. برای اینکه موجب اختلال جذب عناصر مفید در بدن می شوند و می توانند اثرات سوء آلودگی هوا را دوچندان کنند.
- از مصرف غذاهای کارخانه ای و فراوری شده نظیر سوسیس، کالباس و کنسروها به علت داشتن مواد شیمیایی افزودنی و نگهدارنده در وضعیت آلودگی هوا پرهیز شود و مصرف مواد غذایی تازه و غیرصنعتی برای حفظ سلامتی افراد در برخورد با آلاینده های هوا افزایش یابد.
- آب و مایعات بدن در روز برای حفظ سلامت اندام های دفعی و تسهیل دفع سموم و مواد دفعی به میزان کافی مصرف شود. بهتر است از شیر و لبنیات کم چرب و انواع میوه و سبزی های فصل سرما نظیر انار، خرمالو، به، نارنگی، پرتقال، کیوی، شلغم، سیر و پیاز و انواع کلم، چغندر پخته و خام در انواع آش، سوپ و خورش و البته آب و چای کم رنگ نیز بیشتر استفاده گردد.
بطور کلی افزایش مصرف روزانه منابع غذایی؛ آب و مایعات، فیبرها، برخی ویتامین ها، املاح و مواد آنتی اکسیدان در کاهش اثرات آلودگی هوا بر بدن نقش به سزایی دارد.
- تهیه یک بسته غذایی به عنوان میان وعده سالم برای کودکان مهد کودک ها، پیش دبستانی و سنین مدرسه شامل یک عدد میوه ترجیحا سیب یا مرکبات، یک پاکت ۲۰۰ سی سی شیر و یک بسته ۵۰ گرمی از انواع مغزهای تازه و بی نمک.
منبع: عطر و تن
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب