۴۳ سال اركستر در ایران؛ اوج و فرود و گاهی وقت ها انحلال
چرا برای واژه ارکستر معادل سازی نکردیم؟
به گزارش عطر و تن، نشست پژوهشی سی وهشتمین جشنواره موسیقی فجر با عنوان «تاریخ پیدایش و انحلال ارکسترها در ۴۳ سال گذشته» با حضور علیرضا میرعلینقی (پژوهشگر موسیقی) و رضا مهدوی (مجری کارشناس) برگزار گردید.
به گزارش عطر و تن به نقل از ستاد خبری سی و هشتمین جشنواره موسیقی فجر، در دومین شب بخش پژوهش جشنواره موسیقی فجر، رضا مهدوی (مجری و کارشناس برنامه) در گفت وگوی فرهنگی رادیو میزبان علیرضا میرعلینقی _ پژوهشگر موسیقی و تاریخ شناس موسیقی _ درباره ی «تاریخ پیدایش و انحلال ارکسترها در ۴۳ سال گذشته» به گفت و گو نشست.
وی در این برنامه اظهار داشت: این مساله در چند سال اخیر توسط افراد در مصاحبه های مطبوعاتی بصورت گله مطرح شده اما بصورت یک موضوع پژوهشی تا حالا کار نشده است تا جایی که می دانم یکی، دو تا از فارغ التحصیلان مقطع کارشناسی ارشد رشته اتنوموزیکولوژی هستند که روی این مساله بطور جدی کار کردند و می توانم از بهترین متنی که در پایان نامه دیدم از پایان نامه آقای سجاد پورقناد نام ببرم.
او افزود: موضوع ارکسترها در حقیقت موضوعی است که با خروج موسیقی ایران از حالت تکنوازی صرف و ورودش به ایده های همنوازی و کار گروهی شروع می شود که ردپاهای نخستین گروه نوازی های تجربی بصورت دست جمعی بدون آزمایش به دوران مشروطیت برمی گردد؛ مثل ارکستر انجمن اخوت که بعدها تحت تاثیر ارکسترهای ساده موزیک نظامی شعبه مدرسه دارالفنون بیشتر می شود. بعد به عصر مدرسه عالی موسیقی و آثار استاد علی نقی خان وزیری می رسیم و بعدها کوشش های شاگردشان روح الله خالقی در برنامه گل ها و بعد یک دوره رونق ارکسترها را داریم.
او اضافه کرد: ارکسترها در انواع و اقسام رونق پیدا می کنند. سال ۱۳۳۷ تا ۱۳۵۷ ارکسترها از بین می روند و تعدادی از فرهنگ هایی که چیزی به عنوان گروه نوازی ندارند، طبق بخشنامه های دولت وقت وارد گروه نوازی می شوند. مثل گروههای محلی دوتار نوازی در خراسان و گروههای دف که در سنت آن منطق جایی نداشتند و بیشتر ضرورتی بود که مسئولان دولت در مقاطع مختلف اندیشده بودند و در عوض بیشتر ارکسترها در تهران و باقی بصورت کوچکتر در اصفهان و تبریز و گیلان مستقر بودند.
این پژوهشگر همین طور اظهار داشت: ارکسترهای دولتی ارکسترهای رادیو بودند که بعد تبدیل به ارکستر صدا و سیما شدند و بعدها ارکستر سمفونیک که حیات مستقلی داشت، روی کار آمد. این ها هرکدام دوره هایی مبتنی بر اوج و فرود و گاهی وقت ها انحلال داشتند.
میرعلی نقی در بخش دیگری از سخنانش اظهار داشت: اساس شکل گیری ارکسترها در ایران می تواند محل ورود بررسی باشد. این که ما از چه دوره ای واژه ارکستر را مطرح کردیم و معادل چه واژه ای بوده است و چرا امروزه معادل سازی برای این واژه نشده است؟ این که سه نفر کنار هم بنشینند، آیا ارکستر تلقی می شود؟
او معتقد است: ارکستر از یک ریشه لاتین می آید و متعلق به زبان فارسی یا زبان های شرقی نیست. ارکستر به مجموعه یک تعداد افرادی که یک جا می نشینند و عمدتاً نغمه تکصدایی یا آنسامبل اجرا می کنند، اطلاق نمی گردد. آن چیزی ماهیت و شاکله و حتی ارکستر را تشکیل می دهد تعدادش نیست؛ بلکه به مقید بودنش به یک بافت هارمونیک حساب شده است که به هیچ عنوان به فرهنگ ربط ندارد.
منبع: atrotan.ir
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب