چگونه کتاب خوانی را در فضای مجازی ترویج کنیم؟
به گزارش عطر و تن، اصفهان انتخاب رسانه مناسب، داشتن مهارت و تسلط به قالب و قواعد رسانه، انتخاب حوزه مناسب، علاقه به حوزه انتخابی و شناختن و مهارت در آن زمینه، تولید محتوای مناسب و چگونگی عرضه آن، انتخاب مخاطبانی مشخص، انتخاب رویکرد و پاسخ به نیازهای مشخص، روایت و قصه گویی و همینطور تعامل با مخاطبان و مشتری مداری، ازجمله مباحثی بود که در وبینار «چگونه از فضای مجازی برای ترویج کتاب خوانی استفاده کنیم؟» برای موفقیت در ترویج کتاب خوانی در این فضا عنوان شد.
سید علی کاشفی خوانساری، نویسنده و پژوهشگر در این وبینار که شنبه (۱۹ آذرماه) از جانب معاونت فرهنگی جهاد دانشگاهی واحد اصفهان و با عنوان «چگونه از فضای مجازی برای ترویج کتاب خوانی استفاده کنیم؟» برگزار شد، با اشاره به اینکه نخستین گام در ترویج کتاب در فضای مجازی اینست که رسانه مناسب خویش را پیداکرده و مختصات آنرا به خوبی شناخته و بر آن مسلط باشیم، اظهار داشت: یوتیوب یا فضاهایی مانند آپارات، کلاب هاوس، تلگرام، فیسبوک، وبلاگ ها و سایت های مختلف و متنوع و یا بسترهای مختلف برای عرضه پادکست ها یکی از مهم ترین رسانه ها در ترویج کتاب هستند که البته ازجمله راه های درآمدزایی و کسب و کار اقتصادی هم به شمار می روند. اینستاگرام هم از بزرگ ترین شبکه های اجتماعی است که در ایران هم یکی از جدی ترین بسترها به شمار می رود؛ اما هرکدام از این فضاها اقتضائات و راه های موفقیت خاص خویش را دارند که باید با مطالعه و تجربه و مشورت، در آنها موفق عمل نماییم.
او اضافه کرد: دانستن مباحث در رابطه با مبحث هشتگ ها در بسترهای مجازی اهمیت بسیاری دارد، همینطور معنای تعامل با صفحات دیگران، لوکیشن گذاری، چگونگی پروفایل و مشخصات صاحب صفحه، چگونگی هایلایت ها، دنبال کردن صفحات مرتبط و تعامل با آنها، فعالیت با موضوعات تخصصی و خیلی از نکته های فنی دیگر و مناسب با بسترهای مختلف مجازی، حتی ساعات لایک کردن و پاسخ به نظرهای داده شده هم ریزه کاری هایی است که هریک دنیایی تخصصی به حساب می آید و باید به آنها توجه کرد. همینطور باآنکه طبیعی است که عده ای ملاحظات شخصی دارند، اما می توانند صفحات شخصی و کاری مجزایی داشته و موضوعات تخصصی را با داشتن صفحات عمومی ارائه نمایند چونکه شانس موفقیت برای ترویج کتاب با خصوصی کردن حساب های ما در فضای مجازی کاسته می شود.
این نویسنده خاطرنشان کرد: یکی از حوزه هایی که برای موفقیت در مورد ترویج کتاب در فضای مجازی به آن نیاز داریم، داشتنِ مهارت و تسلط به قالب و رسانه و همینطور تسلط به قواعد آن رسانه است تا بتوان در آن فضا کار کرد و شانس موفقیت بالاتری داشت. بحث دوم اینست که ما چگونه محتوای خوبی عرضه کنیم؟ برای تولید محتوا به اطلاعات و مهارت های مختلفی نیاز داریم.
کاشفی با اشاره به اینکه در فضای مجازی به کسی که محتوایی را در یک مبحث خاص تولید می کند تا بتواند راهنما و انگیزه بخش و اقدام آفرین برای دیگران باشد بلاگر می گویند، افزود: بلاگ کردن به معنای تولید محتوا است و باآنکه مفهوم لغوی آن نوشتن است اما بلاگ ها یا وبلاگ ها الزاماً همگی متن محور نیستند. برای این که ما در هر حوزه محتوای مناسبی را تولید نماییم نخستین شرط، علاقه به آن حوزه و سپس شناختن آن و مهارت در آن زمینه است. باآنکه شناخت سلیقه جامعه اهمیت بسیاری دارد اما کافی نیست و علاقه، شناخت و تخصص هم از مباحثی است که توجه به آنها ضروریست.
این پژوهشگر افزود: بعنوان نمونه در مورد کتاب، پرسش های بسیاری مطرح است؛ مثلا چقدر از دنیای کتاب اطلاع داریم؟ آیا انواع کتاب را می شناسم؟ با مفهوم رده بندی دیویی آشنایی داریم؟ با انواع کتاب ازنظر موضوع، مخاطب، قیمت، شکل چاپ، نفاست، تخصصی بودن آشنا هستیم؟ چقدر با دنیای کتاب مأنوس هستیم؟ چقدر مطالعه تخصصی داریم؟ چقدر در کلاس های آموزشی و دوره های تخصصی شرکت کرده ایم؟ شناخت ما از بازار نشر ایران و جهان چقدر است؟ آیا ناشران مهم و بزرگ را می شناسیم؟ چقدر با تاریخ ادبیات آشنا هستیم؟ آثار کلاسیک را می شناسیم؟ با ژانرهای جدید و مخاطبان آن آشنایی داریم؟ انواع مخاطب و تقسیم بندی آنها ازنظر میزان آگاهی و تعامل با آنها را می دانیم؟ به بازار کتاب را مسلط هستیم؟ و ده ها بحث تخصصی دیگر که در رابطه با شناخت ما از بازار کتاب لازم است.
او اظهار داشت: ازاین رو ما باید حوزه ای که می خواهیم به آن وارد شویم را بشناسیم. این مساله بخشی از پیش شرط هایی است که به تولید محتوای خوب کمک خواهدکرد و البته تولید محتوای خوب هم در موفقیت در ترویج کتاب در فضای مجازی راهگشا است؛ اما چگونگی عرضه محتوای خوب و ارتباط و تعامل با مخاطبان هم مبحث دیگری است که باید به آن پرداخت تا به ما در ترویج کتاب در فضای مجازی کمک نماید.
کاشفی ضمن اشاره به این که همه ما با محدودیت ایجادشده به وسیله فیلترینگ روبه رو شده ایم و راهکار مقابله با آنرا نمی دانیم، ضمن این که تولید محتوا در شرایط امروز جامعه هم موردبحث است، بیان نمود: ما می توانیم متناسب با شرایط روز تولید محتوا داشته باشیم همان گونه که در کتاب فروشی ها هم فروش کتاب در مورد حقیقت های تاریخی و علل آنها فروش بیشتری پیداکرده است. اما باید توجه کرد که گاهی میتوان در مورد یک محتوا در چندین فضا مباحثی را منتشر نمود اما این که یک تولید محتوا را در چندین پلت فرم منتشر نمود کار اشتباهی است؛ ضمن این که این مورد هم اشتباه است که برای هر پلت فرم باید محتوای جداگانه ای را تولید کرد. ما در جنبه مطالعه و گردآوری اطلاعات به صورت مشترک پیش رفته و می توانیم متناسب با هر رسانه ای تولید محتوا داشته باشیم.
این نویسنده و منتقد ادبی با اشاره به اینکه دانستن تکنولوژی برای نحوه تولید محتوا اهمیت بسیاری دارد و گاهی میتوان آنرا به صورت گروهی انجام داد، خاطرنشان کرد: باآنکه گاهی تولیدات ساده، بازدیدکنندگان بسیاری دارند اما نمی توان منکر جنبه های تکنولوژیک هم شد.
او اضافه کرد: باآنکه مبحث این وبینار ترویج کتاب در فضای مجازی است اما به معنای کم اهمیت بودن ترویج در فضای عمومی نیست و در کتابخانه ها، مساجد، مدارس، پارک ها، شهربازی ها، آموزشگاه ها، بیمارستان، خانه، زندان و هر جای دیگری میتوان به ترویج کتاب پرداخت که هریک دنیا و قواعد خاص خویش را دارد و هیچ منعی ندارد که هم در فضای مجازی و هم در فضای واقعی به ترویج کتاب خوانی بپردازیم.
کاشفی ضمن اشاره به اهمیت شناخت در حوزه فعالیت در فضای مجازی و انتخاب حوزه مناسب برای چنین فعالیتی، اظهار داشت: اگر می خواهیم در فضای مجازی به حوزه کتاب بپردازیم باید بدانیم چه کتابی را عرضه کنیم؟ و چطور کتاب را انتخاب کنیم؟ این مورد اول ازهمه به انگیزه و علاقه بازمی گردد، اما شناخت بازار، مخاطبان و رقیبان موجود هم اهمیت بسیاری دارد. پیدا کردن نقطه بهینه خیلی سخت و اگر ما موفق شویم جایی را پیدا نماییم که نه تنها تخصص کافی داریم بلکه در آن مورد رقبای کمی هم وجود دارد امکان موفقیت بیشتری خواهیم داشت؛ ضمن این که هرچقدر حوزه کاری خویش را محدودتر نماییم تعداد رقبا کمتر و مخاطبان هم کاسته می شوند، اما اگر حوزه ای را بیابیم که نیاز آن وجود دارد ولی مخاطبان آن کم است موفقیت در آن بیشتر خواهد بود و این مساله به شناخت ما از بازار نیاز دارد؛ بنابراین انتخاب حوزه مناسب، مبحث بسیار مهمی است که قابل تغییر و اصلاح است.
این نویسنده و پژوهشگر اظهار داشت: مورد دیگر توجه به این مورد است که مخاطبان ما چه کسانی هستند؟ آیا مخاطبان، مردم عادی هستند؟ یا کتاب فروش ها، یا پدران و مادران، یا متخصصان ادبیات، یا کودکان و نوجوانان و دگیر قشرهای جامعه؟ اساسا ما مخاطبان درجه دو و ناخواسته هم داریم، اما یکی از شروط موفقیت ما اینست که از ابتدا مخاطب خویش را مشخص کرده و سطح مطالب ما متناسب با مخاطبان اصلی ما باشد.
او افزود: رویکرد ما چیست؟ آیا کتاب معرفی می کنیم؟ نقد یا تحلیل می کنیم؟ معایب و نقاط قوت را بیان می کنیم؟ چیزی که اهمیت بسیاری دارد اینست که ما به نیازی واقعی و بیرونی پاسخ دهیم. باید بدانیم که این کتاب به درد چه کسانی می خورد؟ آنرا باید به چه کسانی توصیه، پیشنهاد و یا هدیه کنیم؟ ما باید به نیاز مشخصی در بیرون پاسخ دهیم و انتخاب کتاب مناسب مرحله بسیار مهمی است. باید تازه های نشر را بشناسیم؛ این که چه کتاب هایی جایزه گرفتند؟ کدام کتاب ها نقد شده اند؟ کدام کتاب ها به لیست آثار مناسب راه پیداکرده و یا پرفروش بوده اند؟ کدام کتاب می تواند به یک نیاز یا خلأ پاسخ دهد؟ بنابراین انتخاب حوزه مناسب، انتخاب مخاطبانی مشخص، انتخاب رویکرد و پاسخ به نیازهای مشخص از مواردی است که باید به آنها توجه کرد. همچنین این مبحث که با چه ساز و کاری به انتخاب کتاب مناسب می رسیم نیز به ما در داشتنِ محتوای خوب برای ترویج کتاب در فضای مجازی کمک می نماید.
کاشفی خاطرنشان کرد: گام بعدی اینست که چگونه محتوای مناسب را عرضه کنیم؟ در این خصوص با مقوله مهمی به نام «پرسونال برندینگ» آشنا می شویم؛ یعنی هویت من بعنوان بلاگر چیست؟ چگونه من، خواستنی، دوست داشتنی و دنبال کردنی می شوم؟ چرا باید آدم ها حرف من را قبول کرده و دنبال کنند؟ گویا من مانند یک برند تجاری هستیم و آنچه خریده و خواسته و پسندیده می شود من هستم یعنی یک بخشی از من در مقام بلاگر. من چه کسی هستم؟ البته من با این مورد مخالف هستم که شرط موفقیت بلاگرها جذابیت های جنسی است چونکه همگی این گونه نیستند و مهم اینست که آنها چه تصویری از خود نشان می دهند و مخاطبان بر مبنای آن تصویر یعنی پرسونال برندینگ، او را انتخاب می کنند؛ بنابراین باید به پرسش من کیستم؟ پاسخ داده شود. مخاطب باید من را بشناسد تا من را باور و حس کرده و دنبال کند. پرسونال برندینگ به ما کمک می نماید تا بدانیم در اتفاقات اجتماعی و همینطور دیگر زمینه ها چگونه تعامل داشته و برخورد نماییم.
سردبیر سابق فصلنامه نقد کتاب کودک و نوجوان و سروش نوجوان با اشاره به اینکه «پرسونال برندینگ» یعنی آنچه من از خودم عرضه می دهم، افزود: گاهی این پرسش مطرح می شود که ما در پرسونال برندینگ چقدر باید راست گو و چقدر بازیگر باشیم؟ این مورد به سلیقه بستگی دارد اما تجربه ی من می گوید که ما باید راست بگوییم اما نه این که همه راست را بگوییم. البته نه این که دروغ بگوییم و فریبکاری نماییم. راست گفتن هم تا حدی نسبی است و باید حتی الامکان تصویری که عرضه می نماییم واقعی باشد که این واقعی بودن در موفقیت ما مؤثر است.
او با تاکید بر روایت و قصه گویی برای عرضه محتوا، خاطرنشان کرد: یکی از مواردی که در نحوه عرضه محتوا در فضای مجازی به ما کمک می نماید روایت و قصه گویی است و باآنکه الزامی نیست اما امروزه خیلی از مردم قصه را دوست دارند؛ ازاین رو باید با مبانی قصه گویی و قصه گویی مردن و پست مدرن آشنایی داشت. روایت و قصه به نحوه عرضه بهترِ ما کمک می نماید. همینطور این مساله که ما با چه لحنی، با چه دکوراسیونی و در چه شرایط و چه وضعیتی از کتاب صحبت می نماییم جذابیت های خاصی خواهد داشت و به مخاطب کمک می نماید که ما را بهتر شناخته و درک کنند و با ما همراه شوند.
کاشفی اضافه کرد: نکته دیگر اینست که ما چگونه باید با همراهان خود تعامل داشته و به تعبیر امروز مشتری مداری یا باشگاه مشتریان داشته باشیم. صفحه ما چیزی شبیه به یک برند تجاری و یک مغازه است و نیاز داریم تا تعامل های خوب و مناسبی با مخاطب داشته باشیم، چونکه شناختن سلیقه ها، نیازها و عادت های مشتری و تعامل با او اهمیت بسیاری دارد و مبحثی جدی است؛ ازاین رو هرچقدر رفتار حرفه ای تری با رقیبان داشته باشم جایگاه مطمئن خویش را نشان داده ایم.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب