علیرضا طبایی عنوان كرد
سرابی که شاعران به آن سمت رفتند
علیرضا طبایی شعر بی وزن را سراب می داند و می گوید: راهی که آقای شاملو پیشنهاد کرد، شعر بی وزن، سبب شد شاعران به سراب بسیار دردناکی هدایت شوند؛ همه فکر می کنند با چند کلمه زیر هم نوشتن شعر می سرایند.
این شاعر و ترانه سرا (متولد ۱۴ آذر ۱۳۲۳) در گفتگو با ایسنا در سالگرد تولدش درباره اینکه در ۷۷ سالگی چه کتاب هایی از او منتشر خواهد شد و این روزهای خود را چطور می گذراند، اظهار داشت: به خاطر روزهای تلخ کرونایی من هم مانند بقیه در یک حصر خانگی خودخواسته هستم و این اتفاق این فرصت را به من داد تا به کارهای گذشته سامان بدهم و به آنها برسم. خوشبختانه دو مجموعه ای که قرار بود از من چاپ شوند، هر دو هم اجازه چاپ گرفتند و هم مراحل چاپ را به پایان رساندند و هم اکنون در آستانه انتشار هستند؛ یکی مجموعه غزل هایی است که در واقع شامل شعرهایی پس از کتاب «تندر اما ناگهانی تر» تا امروز است که این مجموعه «تاک کهنسال و خوشه های صبح» نام دارد و در انتشارت آرادمان منتشر می شود. کتاب دیگر گزیده ای از ترانه هایم با عنوان «عشق تو نمی میرد» است و این کتاب هم در همین انتشارات به چاپ خواهد رسید.
او اضافه کرد: درحال آماده کردن مجموعه شعرهای نیمایی ام هستم که ادامه «شاید گناه از عینک من باشد» است. پژوهشی درباره نمایشنامه نویسی منظوم هم داشتم که آنرا هم آماده می کنم تا به چاپ برسد.
طبایی درباره وضعیت کتاب ها بخصوص کتاب های شعر ضمن اشاره به شمارگان پایین کتاب ها، اظهار داشت: زمانی تیراژ کتاب ها به هزار و دوهزار رسیده بود، می گفتم این خیلی اسفناک و تلخ است، اگر امروز را تصور می کردم، روزی که تیراژ کتاب به ۱۰۰، ۲۰۰ رسیده، شاید چنین چیزی نمی گفتم. نمی دانم چه می شود کرد و این خیلی فاجعه آمیز است.
او درباره اینکه تعداد عناوین شعری که منتشر می شود در ظاهر بسیار زیاد است و این مورد از چه چیزی نشأت می گیرد، اظهار داشت: این مورد هم از شعردوستی ما ایرانیان و الفتی که با ادبیات و بخصوص شعر داریم نشأت می گیرد. ما شاعران بزرگی داریم که از رودکی شروع می شوند تا روزگار نزدیک ما، و ضرب المثل ها و گفت وگوهای مردم با شعر آمیخته بوده است. اما در روزگار ما متأسفانه تعداد کتاب ها و کسانی که مدعی شاعری هستند، زیاده شد و هم تعداد مجموعه هایی که به نام «مجموعه شعر» منتشر می شوند که من آنها را مجموعه شعر نمی دانم، زیاد شده است. تعداد شاعران واقعی روزگار ما خیلی کم شده است، دلیل اولش همان عامل شعردوستی است، شعر همواره برای ایرانی ها عزیز است، شاعران احترام داشتند و دارند و همیشه یک نوع تشخص برای شاعر وجود دارد ازاین رو همه دلشان می خواهد شعر بگویند؛ در گذشته معیارها و ضوابطی بود، کسانی بودند که سره را از ناسره تشخیص می دادند، کارهای خوب را چاپ کرده و کارهای ضعیف را کنار می گذاشتند، نقایض شعر را می گفتند و ایرادها را برطرف می کردند و این سبب می شد شعر خوب نضج بگیرد و شعر خوب پرورده شود ولی اکنون با فضای مجازی و رسانه هایی که در این روزگار خیلی راحت در اختیار مردم هستند، از بچه های مدرسه ای تا پیرمردها و پیرزن های کم سواد و باسواد که سودای شاعری دارند، به خود اجازه می دهند کارهای خویش را منتشر کنند بدون اینکه هیچ نظارتی بر کارشان باشد و کسی آنها را راهنمایی کند.
این شاعر افزود: متأسفانه راهی که آقای شاملو پیشنهاد کرد، شعر بی وزن، سبب شد آنها به سراب بسیار دردناکی هدایت شوند؛ همه فکر می کنند با چند کلمه زیر هم نوشتن شعر می سرایند. شعر سپید و شعر آزاد و دیگر مکتب های خودساخته که به وجود آمدند، همه ویرانگری را در ادبیات آغار کردند و شعر را به سرنوشت تلخ امروز کشاندند. تصور نمی کنم هیچ کدام از این ها که زیر عنوان شعر درمی آیند بمانند، مگر شعرهایی که از غربال زمانه بگذرند و به دست نقاد زمانه بررسی شوند و در کوتاه مدت و یا بلند مدت حقانیت خویش را ثابت کنند و مهر ماندگاری به خود بزنند. اما بقیه مانند رودخانه ای که پر از خار و خس است، رد می شوند و خواهند رفت.
طبایی درباره جریان های ادبی و اینکه بعضی می گویند جریان های قبلی جوابگو نیستند، اظهار نمود: سرابی که امروز شاهد می باشیم و شاعران به طرف آن رفته اند از این جا می آید که در گذشته تصوری وجود داشت و عده ای که از نظر خلق شعر و خلاقیت هنری و ادبی ضعف درونی داشتند و نمی توانستند وزن را فرابگیرند و آنرا درونی کنند، یعنی وزن جزئی از ذهنشان بشود بدون اینکه هنگام خلق شعر مخل بیان شود و یا اینکه ضعف در بیان داشتند و این گونه عنوان می کردند که شعر کلاسیک ظرفیتی ندارد و نمی تواند مسائل امروز را بیان کند، راه های دیگری را تجربه کردند. شعر نیمایی دیدگاهی بود که در مقابل شاعران گسترده شد اما به مرور این آزادی بی بند و بار از راه فضای مجازی به وجود آمد و کسانی که به شعر علاقه مند بودند و می خواستند به نام و نانی برسند، توانستند با بهانه های واهی دیگر راه آسان تری را انتخاب کنند، چند کلمه دنبال هم بیاورند و تصور کنند شعر است. در حالیکه شاعر باید خویش را به بسیاری از آگاهی ها و آموزه ها و آموخته ها مجهز کند، این آموزه ها می تواند وزن باشد، می تواند شعرهای شاعران دیگر از رودکی و عطار گرفته تا شاعران نزدیک به ما از ملک الشعرا بهار، پروین اعتصامی و بعدها نادرپور و سپهری و مشیری و امثالهم باشد و از تجارب آنها استفاده نماید، به قول معروف آمد و بیرون شد از مضیقه های کلام را یاد بگیرند و بتوانند در کوتاه ترین جملات، دنیایی از اندیشه را بیان کنند، البته به شرط اینکه در روزگار ما نفس بکشند و در این زمانه زندگی کنند، حرفشان حرف مردم زمانه باشد نه اینکه ذهنیات گذشته و شمع و گل و ساقی بیرون بیاید و در روزگار ما نفس بکشند و گام بردارند.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب